U podatnika otrzymującego zapomogę powstanie przychód, który może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego. Natomiast u przedsiębiorcy wydatek z tytułu zapomogi nie jest kosztem uzyskania przychodu.

Osoba otrzymująca zapomogę uzyskuje z tego tytułu przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 updof, jako otrzymane pieniądze. Zapomogi do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 6 000 zł są zwolnione od podatku, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 litera b).

Wskazany przepis nie ogranicza zakresu zwolnienia do określonego kręgu adresatów. Warunkiem, którego spełnienie zwalnia uzyskaną zapomogę od podatku, jest zaistnienie określonej przyczyny jej przyznania. Musi nią być indywidualne zdarzenie losowe, klęska żywiołowa, długotrwała choroba lub śmierć.

Zarówno powołany wyżej przepis jak również inne przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia „zdarzenie losowe”. W orzecznictwie podatkowym wskazuje się, że w sytuacji, gdy w prawie podatkowym termin użyty w przepisach nie jest bliżej określony, to wykładnia takiego pojęcia winna odbywać się przy zastosowaniu wykładni językowej lub zgodnie ze znaczeniem, jakie ma ono w języku potocznym. Mając powyższe na uwadze, pod pojęciem „indywidualnego zdarzenia losowego” można rozumieć wszelkie nagłe, niespodziewane, pojedyncze zdarzenia wywołane przyczynami zewnętrznymi, których nie można przewidzieć, a które są niezależne od człowieka, nawet przy zachowaniu należytej staranności, jak np. kradzieże, włamania, zniszczenie domu lub mieszkania spowodowane zalaniem wodą lub pożarem, nieszczęśliwe wypadki powodujące uszczerbek na zdrowiu itp.".

Nieszczęśliwy wypadek mieści się w kategorii indywidualnego zdarzenia losowego. Stąd kwota zapomogi do 6 000,00 zł może korzystać ze zwolnienia od podatku a nadwyżka musi zostać opodatkowana. Przy czym przedsiębiorca nie pełni w tym przypadku funkcji płatnika, tj. nie jest zobowiązany do poboru podatku, dlatego że po stronie beneficjenta uzyskany przychód kwalifikowany jest do przychodów z innych źródeł (art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 updof), a takie rozliczane są generalnie dopiero w zeznaniu podatkowym.

Przedsiębiorca powinien jedynie sporządzić imienną informację PIT-8C, ujmując w niej kwotę przychodu, ale tylko w części podlegającej opodatkowaniu. Następnie przekazać tę informację klientowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu.

Zgodnie z przepisami § 2 ust. 1 pkt 22 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią zapomogi losowe, które zostały wypłacone ze środków obrotowych firmy w przypadku: klęsk żywiołowych, indywidualnych zdarzeń losowych lub długotrwałej choroby. Zapomogi takie wyłączono z oskładkowania bez ograniczenia kwotowego.